گزارش| یک آبادی در مقابل ۵ ویرانی؛ سدهای خاکی مدت زیادی قابل استفاده نیست
بارشهای کوتاه مدت در زمان کمی ذخیره سدها به ویژه سدهای خاکی را تامین میکند که با وجود سرریز کردن اما مدت ماندگاری زیادی ندارد و اصولا لازم است از شیوههای اصولیتر و علمیتری برای ذخیره سازی آب یا همان آبخیزداری استفاده کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، با وجود تغییرات آب و هوایی و بارشهای کوتاه مدت همچنان ذخیره سدها به میزان مطلوبی نرسیده و این در حالی است که به گفته کارشناسان با جمعآوری آبها در مناطق پر بارش میتوان بسیاری از مصارف آبی را کاهش داد. اما متاسفانه سدها نیز بدون دید جامع گرایانه بنا میشوند و با آبادی یک مکان، ویرانی چندین مکان دیگر را به همراه دارند. بارشهای امسال باعث شده تا سدهای خاکی مانند خمیران، گلپایگان و کمانه در سمیرم سرریز شوند اما اینها تنها در مدت کوتاه قابل استفاده هستند و حجم آب ذخیره در آنها به دلیل وسعت زیاد سریع تبخیر میشود.
حال آنچه که اهمیت دارد لزوم صحیح مدیریت منابع آبی است، تا در زمان بارشهای کوتاه مدت شدید به راحتی این آبها از دست نرود. حسن ساسانی، معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای اصفهان با اشاره به کاهش 48 درصدی میزان بارشها نسبت به سال گذشته به خبرنگار تسنیم گفت: میزان بارشها در چلگرد و کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری از اول سال آبی مهرماه تا کنون یک هزار و 167 میلیمتر و سال گذشته در چنین روزی مجموع بارشها 2 هزار و 124 میلیمتر بوده است.

وی در ادامه افزود: میزان متوسط بلند مدت یک هزار و 335 میلیمتر و در میزان بارشها نسبت به متوسط بلند مدت 17 درصد با کاهش بارش مواجه بودهایم.
معاون شرکت آب منطقهای اصفهان میزان حجم ذخیره سد زاینده رود تا به امروز را 617 میلیون متر مکعب عنوان کرد و گفت: بارشها در سرشاخه زاینده رود کمتر از حد نرمال بوده اما در حوزه شهری اصفهان بارشها معمولی و میتوان گفت نرمال بوده است. سدهای خمیران، گلپایگان، کمانه در سمیرم سرریز شدهاند و برخی سدها مانند حنا در سمیرم حدود 25 درصد آبگیری شده است.
چرا زایندهرود ذخیره آبی مناسبی ندارد؟
مهدی بصیری، عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه با وجود بارشهای کوتاه مدت همچنان سد زایندهرود وضعیت مناسب و ذخیره کافی ندارد، اظهار داشت: علت آن بر میگردد به 530 نقطه بند زده که در بالای سد و قسمت آبخیزداری سد زاینده رود قرار دارند و در واقع مسیر آبراههها را بند زدهاند و آب باران را در این بند ها نگه میدارند؛ در نتیجه آب بارانی که در این بندها و سدهای کوچک نگهداری میشود به سد زاینده رود نمیرسد.
وی با اشاره به دیگر دلایل کاهش ذخیره سد زایندهرود با وجود افزایش بارشهای کوتاه مدت گفت: این آبها بیشتر و زودتر تبخیر میشود و یا با آنها کشاورزی صورت میگیرد تا منابع طبیعی تامین و با استفاده از آن کشت داشته باشند. اما مسئله دیگر افزایش مصارف آب در حوزه زاینده رود است. از طرفی هم پمپهای زیادی در مسیر رودخانه تعبیه شده و آب رودخانه برای درختکاریهای اطراف زاینده رود و توسعه باغات اطراف آن مورد استفاده قرار میگیرد.
30 سد خاکی کوچک استان زنجان متولی مشخصی نداردخطر شکسته شدن سد خاکی لردگان برطرف شد؛ تخلیه 50 روستااصفهان|حجم ذخیره سد زایندهرود به 617 میلیون مترمکعب رسید
بصیری توسعه صنعت و مصرف آب در صنعت فولاد، آهن، مصارف شهری، توسعه فضای سبز و مصارف کشاورزی را با اینکه آب کشاورزان کمتر از حقابه گذشته داده میشود، از دیگر علل کاهش ذخیره آبی در سد برشمرد و خاطرنشان کرد: با وجود بارندگی در مناطق شهری و روستایی اگر بام خانهها درست طراحی و ساخته شده بود میشد آب آنها را به وسیله لوله یا تانک ذخیره برای فضای سبز منزل، دامداری و مصارف دیگر ذخیره کرد تا از هدر رفت آن با ورود به سیستم فاضلاب جلوگیری شود.
یک آبادی در مقابل 5 ویرانی
وی تصریح کرد: سدهای خاکی به دلیل اینکه مصرفی برای شرب از آنها برداشت نشده ذخیره خوبی داشتهاند؛ این در حالی است که همه سدها تقریبا یک مکانی را آباد و در مقابل 5 مکان را خراب و خشک میکنند، برای مثال سد خمیران مناطق و چاههای زیردست و رودخانه مرغاب را خشکانده است. در گذشته قنات و منابع زیر زمینی به وسیله این رودخانه تامین میشد که در حال حاضر به وسیله احداث این سد و خشکیده شدن رودخانه این اتفاق عملی نمیشود و تنها 4 روستا از آن استفاده میکند و بقیه محروم شدهاند.
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه سدهای خاکی سطح وسیعی دارند و بسیاری از آن تبخیر میشوند، گفت: متاسفانه جامعنگری در ایجاد سد وجود ندارد و حتی سد زاینده رود منابع زیر زمینی آب در حوزه زاینده رود را به نابودی کشانده است.
به گزارش تسنیم، بارشهای کوتاه مدت در زمان کمی میتواند مخزن سدها به ویژه سدهای خاکی برای مصارف کشاورزی و تامین منابع زیرزمینی را پُر کند و چه بسا بسیاری از سدهای خاکی احداث شده بدون برنامهریزی تنها به آبادی یک منطقه کمک کرده است. بنابراین برای مصرف بهینه و درست از این بارشها در شرایطی که ذخیره سدها میزان مطلوبی را نشان نمیدهد باید چارهای اندیشید.
انتهای پیام/169/ی